Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης;
Ο Διαβήτης αποτελεί μια νόσο του μεταβολισμού, κατά την οποία το σάκχαρο, δηλαδή η γλυκόζη στο αίμα μας ειναι αυξημένη. Η τροφή που τρώμε διασπάται κανονικά στο στομάχι και το έντερό μας μέσω μιας διαδικασίας που λέγεται πέψη. Μετά την πέψη παράγεται η γλυκόζη που μπαίνει στην κυκλοφορία του αίματος και είναι έτοιμη να χρησιμοποιηθεί σαν ενέργεια από τα κύτταρα. Τα κύτταρα μας όμως χρειάζονται ινσουλίνη για να βάλουν μέσα τους τη γλυκόζη. Σε υγιείς ανθρώπους παράγεται αρκετή ινσουλίνη, ωστε να προσληφθεί η γλυκόζη από την κυκλοφορία του αίματος και μπει μέσα στα κύτταρα.
Αν όμως έχουμε Διαβήτη τότε συμβαίνουν τα εξής: είτε το σώμα μας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη για να βάλει τη γλυκόζη μέσα στα κύτταρα, είτε τα κύτταρα δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ινσουλίνη με τον τρόπο που θα έπρεπε για να απομακρύνουν τη γλυκόζη από την κυκλοφορία του αίματος. Με αποτέλεσμα αυτή να συσσωρεύεται και να αυξάνεται. Αυτό ονομάζεται Διαβήτης.
Στην εγκυμοσύνη το σώμα της γυναίκας υπόκειται σε πολλές αλλαγές που επηρεάζουν τις λειτουργίες του μεταβολισμού. Ταυτόχρονα ο πλακούντας παράγει ορμόνες που εμποδίζουν τη δράση της ινσουλίνης. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται Αντίσταση στην Ινσουλίνη.
Για να κρατήσει το σώμα μας τον μεταβολισμό του σε ισορροπία, αυξάνει την ποσότητα Ινσουλίνης που παράγει κανονικά. Για τις περισσότερες γυναίκες αυτό επαρκεί για να κρατήσει το σάκχαρο στο αίμα σε φυσιολογικά επίπεδα. Στο 5% όμως των γυναικών ακόμα και αυτή η επιπλέον παραγωγή ινσουλίνης δεν είναι αρκετή για να ρυθμίσει το σάκχαρο στο αίμα. Με αποτέλεσμα να διαγιγνώσκεται στην 24η με 28η εβδομάδα της κύησης ο λεγόμενος Διαβήτης κύησης.
Πως γίνεται η διάγνωση του διαβήτη κύησης;
Η Διάγνωση του Διαβήτη Κύησης γίνεται μέσω της καμπύλης σακχάρου η οποία πραγματοποιείται μεταξύ της 24ης και 28ης εβδομάδας της κύησης.
Το τεστ πραγματοποιείται το πρωί. Οι έγκυες πρέπει να είναι νηστικές και να πιούν 75gr γλυκόζης αραιωμένης σε 200ml νερού. Η διάγνωση του διαβήτη κύησης τίθεται όταν πληρείται ένα από τα ακόλουθα 3 κριτήρια:
- Νηστική πριν από το τεστ >92 mg/dl
- 1 ώρα μετά Σάκχαρο >180 mg/dl
- 2 ώρες μετά Σάκχαρο >153 mg/dl
Γυναίκες με πολλούς παράγοντες κινδύνου (π.χ. ιστορικο Διαβήτη στην οικογένεια, παχυσαρκία, ηλικία μεγαλύτερη των 35 ετών) συνιστάται να ελέγχονται απο το πρώτο τρίμηνο της κύησης.
Μπορεί ο διαβήτης κύησης να επηρεάσει το μωρό μου;
Εάν ο διαβήτης κύησης δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα (τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα παραμένουν υψηλά) μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές επιπλοκές, όπως προωρότητα, προεκλαμψία, αποβολή, εμβρυϊκές ανωμαλίες κ.α.
Πως αντιμετωπίζεται ο διαβήτης κύησης;
Ο διαβήτης κύησης αντιμετωπίζεται παρακολουθώντας τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, υιοθετώντας ένα σχέδιο υγιεινής διατροφής και εκτελώντας τακτική σωματική δραστηριότητα. Η αποτελεσματική διαχείριση του διαβήτη κύησης θα μειώσει τον κίνδυνο επιπλοκών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της γέννησης του μωρού.
Ωστόσο, για ορισμένες γυναίκες με διαβήτη κύησης, κρίνεται απαραίτητη η χορήγηση ενέσεων ινσουλίνης για το υπόλοιπο της εγκυμοσύνης.
Μετά τη γέννηση του μωρού, ο διαβήτης κύησης συνήθως εξαφανίζεται. Η καμπύλη σακχάρου επαναλαμβάνεται γύρω στις 6-12 εβδομάδες μετά τον τοκετό για να διασφαλιστεί ότι τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα έχουν επανέλθει στα φυσιολογικά. Οι γυναίκες όμως που παρουσίασαν διαβήτη κύησης έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 αργότερα στη ζωή τους και για αυτό το λόγο θα πρέπει να ελέγχονται τακτικά από τον ενδοκρινολόγο τους.
Διατροφή και διαβήτης κύησης
Η διατροφή παίζει τον σημαντικότερο ρόλο στη διαχείριση και τον έλεγχο του διαβήτη.
Στόχος είναι οι τιμές του σακχάρου πριν το φαγητό να είναι κάτω από 95mg/dl και 1 ώρα μετά το γεύμα κάτω από 140mg/dl.
Οι επιλογές τροφίμων πρέπει να περιλαμβάνουν ποικιλία από λαχανικά, φρούτα, γαλακτοκομικά προιοντα χαμηλά σε λιπαρά, όσπρια και δημητριακά ολικής αλέσεως. Είναι απαραίτητο τα γεύματα να έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά. Ένα πλάνο υγιεινών γευμάτων, είναι αυτό που περιλαμβάνει ποικιλία θρεπτικών τροφών σε μέτριες ποσότητες και σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Ακολουθώντας ένα πρόγραμμα υγιεινής διατροφής θα βοηθήσετε:
- Στη διατήρηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα εντός του φυσιολογικού
- Στην παροχή επαρκούς διατροφής για εσάς και το μωρό σας που μεγαλώνει
- Στην επίτευξη φυσιολογικών μεταβολών βάρους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας.
Ο ενδοκρινολόγος σας θα σας βοηθήσει να διαμορφώσετε ένα πρόγραμμα γευμάτων κατάλληλο τόσο για τη μαμά, όσο και για το μωρό που μεγαλώνει.
Τι πρέπει να προσέξω στη διατροφή μου;
- Τρώτε συχνά και μικρές ποσότητες ώστε να διατηρείτε ένα υγιές βάρος.
- Μην παραλείπετε γεύματα.
- Καταναλώνετε μικρή ποσότητα υδατάνθρακα σε κάθε γεύμα και σνακ (π.χ. ψωμί ολικής άλεσης, πλιγούρι, ζυμαρικά, πατάτες)
- Επιλέξτε ποικιλία τροφίμων που να παρέχουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για την εγκυμοσύνη. Αυτό σημαίνει τρόφιμα που να περιλαμβάνουν: ασβέστιο (π.χ. γάλα και τυρί), σίδηρο (π.χ. κόκκινο κρέας, κοτόπουλο και ψάρι), φολικό οξύ (π.χ. σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά ελαφρώς μαγειρεμένα) και φυτικές ίνες σε υψηλή περιεκτικότητα (π.χ.δημητριακά ολικής άλεσης και φρούτα)
- Αποφύγετε τα τρόφιμα και τα ποτά που περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης, όπως τα κέικ και τα μπισκότα.
- Επιλέξτε υδατάνθρακες με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη.
- Προτιμήστε ακόρεστα λιπαρά (ξηροί καρποί, σπόροι, αβοκάντο και φυτικά έλαια).
- Αποφύγετε το γρήγορο φαγητό και τα μεταποιημένα κρέατα.
- Συμπεριλάβετε στη διατροφή σας λιπαρά ψάρια (σολομός, πέστροφα, σκουμπρί, σαρδέλες) για την πρόσληψη ωμέγα-3 λιπαρών οξέων.
Τέλος, εξίσου σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η τακτική σωματική άσκηση, καθώς μειώνει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και σας βοηθάει να διατηρήσετε ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος.
Ελευθερία Πειρουνάκη- Ειδική Ενδοκρινολόγος και Διαβητολόγος
Fb: https://www.facebook.com/DrEleftheriaPeirounaki
Site: http://www.kamc.gr
Mail: ep@kamc.gr
